Manowce.com

· Swoją drogą.

Żydzi w Strzelnie

Historia społeczności Historia Strzelna jest nierozerwanie związana ze średniowiecznym klasztorem norbertanek. Strzelno, jako miasto należące do klasztoru było zamknięte dla Żydów. Nie przeszkadzało to jakkolwiek w interesach. Na przykład prepozyt Józef Łuszczycki (1736–1770) pożyczał spore sumy inowrocławskiej gminie wyznaniowej. Pierwsza informacja źródłowa o Żydach zamieszkujących Strzelno pochodzi z lat 1779–1780. Została ona zamieszczona w aktach wizytacji biskupa włocławskiego Józefa Ignacego Rybińskiego. Oznacza to, że Żydzi…

Kościół w Stodołach

Stodólno i Stodoły

Stodólno i Stodoły to ciekawy i charakterystyczny punkt w krajobrazie kujawskim. Zapraszam do wspólnego zwiedzania! Współczesne Stodólno i Stodoły to dwie, podzielone drogą, wsie. Jednak przez długi czas te dwie osady łączyła wspólna historia. Pomińmy bardzo ciekawe, acz niepewne czasy prahistoryczne. Opisane w dokumentach Stodoły i tereny współczesnego Stodólna swój początek biorą w trzynastym wieku, jako własność klasztoru w Trzemesznie. Zainteresowanych odległymi dziejami wsi z powodzeniem można odesłać do notatki…

Okładka wpisu granica

Granica

Maksymilian Borucki był autorem ciekawej publikacji „Ziemia kujawska pod względem historycznym, jeograficznym, archeologicznym, ekonomicznym i statystycznym”. Umieścił tam opis granicy prusko-rosyjskiej. Ponieważ temat dawnego pogranicza staje mi się coraz bliższy, postanowiłem nanieść opis Boruckiego na współczesną mapę. Wyszedł z tego taki oto dziwoląg, którym postanowiłem się podzielić ze światem. Proszę klikać i oglądać: U dołu strony zobaczysz osadzoną mapę. Opis Boruckiego, historyczne i współczesna mapa…

Dawny budynek karczmy w Ciechrzu

Ciechrz

Prastare początki Podróżując kujawskimi dróżkami, trudno ominąć wieś Ciechrz. Leży ona przy drodze łączącej Strzelno, Janikowo i Markowice. We wsi znajduje się okazały krzyż, a pod nim głaz upamiętniający 950-lecie osady. Prawie tysiąc lat istnienia? Czy mieszkańców, aby nie poniosła fantazja? Ależ skąd! Nazwa „Cechre — Ciechrz” pojawiła się w dokumencie z datą 1065. Jest to tak zwany „falsyfikat mogileński”. No właśnie, dokument ów powstał w XII wieku, około roku…

Przedwojenna Pakość

Żydzi w Pakości

Żydzi osiedlili się w Pakości pod koniec XV wieku. Pierwsza wzmianka źródłowa sięga 1507 roku. W latach 1564-1565 w mieście działała gmina żydowska — kahał. Żydzi dysponowali własną bożnicą, cmentarzem oraz szkołą. Społeczność liczyła ponad 140 osób — tylu płaciło podatek. Gmina doznała olbrzymich strat w XVII wieku, zwłaszcza w okresie wojny polsko-szwedzkiej. 14 maja 1656 wojska Stefana Czarnieckiego dokonały pogromu miejscowych Żydów….

Rynek w Kruszwicy

Żydzi w Kruszwicy

Żydzi w Kruszwicy przebywali już w czasach średniowiecza, ale swoją obecność zaznaczyli dopiero w XIX wieku. Skromną społeczność żydowską łączyła synagoga i stary cmentarz. Historia Kruszwicy utkana jest z legend. Któż nie słyszał opowieści o Popielu i myszach? To legenda opisująca powstanie Polski. Doczekała się zatem wielu wersji i rozmaitych kombinacji. W XIX wieku pojawiła się legenda, której głównym bohaterem był Żyd — Abraham Prochownik. Po obaleniu okrutnego Popiela mieszkańcy…

Cmentarze żydowskie w Inowrocławiu

Cmentarze żydowskie w Inowrocławiu Stary cmentarz Historia „starego cmentarza” sięga zapewne czasów osiedlenia się w Inowrocławiu Żydów, a więc XIV wieku. Najstarszy nagrobek (macewa), który został uwieczniony na fotografii, pochodzi z roku 1591. Na przedwojennych zdjęciach „starego cmentarza” zachowały się fotografie rodzin szczególnie zasłużonych dla inowrocławskich Żydów. Na uwagę zasługuje nagrobek Michaela Levy (1807-1879). To szczególnie zasłużona dla Inowrocławia postać. Był radnym miejskim, twórcą przemysłowej…

Pocztówka z synagogą w Inowrocławiu

Synagoga w Inowrocławiu

Nieistniejąca już Synagoga w Inowrocławiu był jednym z najwspanialszych zabytków miasta. Świątynia imponowała rozmachem. Zniszczona w czasie wojny, do dziś pozostała jednym z jasnych punków na historycznej mapie Inowrocławia.

Żydzi w Inowrocławiu, okładka

Inowrocławskie synagogi

W niniejszym wpisie zgromadzono podstawowe informacje dotyczące pierwszych inowrocławskich synagog. Kolejne części będą poświęcone historii inowrocławskich cmentarzy oraz synagodze przy ulicy Solankowej.

Steinsalz und Soda Werke

Steinsalz und Soda Werke

Niedawno wpadły mi w ręce dwa zdjęcia (heliograwiury) dotyczące Zakładów Chemicznych w Mątwach. Jedno zdjęcie przedstawia mątewską „Sodownię”. Druga fotografia to zdjęcie personelu. Fotografie pochodzą zapewne z jakiejś okolicznościowej publikacji wydanej przy okazji kupna „Steinsalz und Soda Werke A.G. Hohensalza” (Zakłady soli kamiennej i sody) przez belgijski koncern Solvay. Można przypuszczać, że zostały wykonane około 1907 roku. Poniżej publikuję grupowe zdjęcie przedstawiające właścicieli/pracowników…