Żydzi osiedlili się w Pakości pod koniec XV wieku. Pierwsza wzmianka źródłowa sięga 1507 roku. W latach 1564-1565 w mieście działała gmina żydowska — kahał. Żydzi dysponowali własną bożnicą, cmentarzem oraz szkołą. Społeczność liczyła ponad 140 osób — tylu płaciło podatek. Gmina doznała olbrzymich strat w XVII wieku, zwłaszcza w okresie wojny polsko-szwedzkiej. 14 maja 1656 wojska Stefana Czarnieckiego dokonały pogromu miejscowych Żydów….
Żydzi w Kruszwicy przebywali już w czasach średniowiecza, ale swoją obecność zaznaczyli dopiero w XIX wieku. Skromną społeczność żydowską łączyła synagoga i stary cmentarz. Historia Kruszwicy utkana jest z legend. Któż nie słyszał opowieści o Popielu i myszach? To legenda opisująca powstanie Polski. Doczekała się zatem wielu wersji i rozmaitych kombinacji. W XIX wieku pojawiła się legenda, której głównym bohaterem był Żyd — Abraham Prochownik. Po obaleniu okrutnego Popiela mieszkańcy…
Cmentarze żydowskie w Inowrocławiu Stary cmentarz Historia „starego cmentarza” sięga zapewne czasów osiedlenia się w Inowrocławiu Żydów, a więc XIV wieku. Najstarszy nagrobek (macewa), który został uwieczniony na fotografii, pochodzi z roku 1591. Na przedwojennych zdjęciach „starego cmentarza” zachowały się fotografie rodzin szczególnie zasłużonych dla inowrocławskich Żydów. Na uwagę zasługuje nagrobek Michaela Levy (1807-1879). To szczególnie zasłużona dla Inowrocławia postać. Był radnym miejskim, twórcą przemysłowej…
Nieistniejąca już Synagoga w Inowrocławiu był jednym z najwspanialszych zabytków miasta. Świątynia imponowała rozmachem. Zniszczona w czasie wojny, do dziś pozostała jednym z jasnych punków na historycznej mapie Inowrocławia.
W niniejszym wpisie zgromadzono podstawowe informacje dotyczące pierwszych inowrocławskich synagog. Kolejne części będą poświęcone historii inowrocławskich cmentarzy oraz synagodze przy ulicy Solankowej.
Niedawno wpadły mi w ręce dwa zdjęcia (heliograwiury) dotyczące Zakładów Chemicznych w Mątwach. Jedno zdjęcie przedstawia mątewską „Sodownię”. Druga fotografia to zdjęcie personelu. Fotografie pochodzą zapewne z jakiejś okolicznościowej publikacji wydanej przy okazji kupna „Steinsalz und Soda Werke A.G. Hohensalza” (Zakłady soli kamiennej i sody) przez belgijski koncern Solvay. Można przypuszczać, że zostały wykonane około 1907 roku. Poniżej publikuję grupowe zdjęcie przedstawiające właścicieli/pracowników…
Przez kilka lat uciułałem niewielki zbiór pocztówek z Kruszwicy. Niektóre to ciekawe, intrygujące widoki. Inne są nudne jak diabli. Cóż, kruszwickie landszafty nie są zbyt oryginalne. Na pocztówkach najczęściej widać mysią wieżę, kolegiatę albo most. Ileż można! Być może do takiego samego wniosku doszli ówcześni wydawcy, którzy od czasu do czasu wydali obrazek z pracowicie domalowaną łódką, kwiatkiem albo innym sztafażem. Jeszcze dalej poszli fachmani z Neue Photographische Gesellschaft, którzy wyczarowali…
Na terenie gminy Rojewo, przy drodze łączącej Gniewkowo i Złotniki Kujawskie znajduje się niewielka wieś Płonkowo. We wsi, w miejscu dawnego kościoła powstał „Park Kulturowy — Kościół pod wezwaniem Świętego Oswalda”. Garść historii Historia wsi sięga trzynastego wieku. Z Płonkowa, wówczas „Płomykowa”, pisał się kasztelan słoński Jarosław. Z Płonkowa pisał się także jego bratanek Jan, wojewoda inowrocławski. Panowie wywodzili się z zacnego rodu Pomianów….
Wgapianie się historyczny krajobraz jest zajęciem tyleż relaksacyjnym, co pożytecznym. Należy jednak wgapiać się z uwagą i pewnym znawstwem. Jakiś czas temu, na manowcach, bawiliśmy się w poszukiwanie zabytkowych wiatraków. W Jankowie Dolnym udało się rozwikłać zagadkę pewnej krowy. Czas na następną zagadkę. Ireneusz Gregowski z Centrum Dziedzictwa Kujaw Zachodnich na archiwalnej fotografii wypatrzył ukryty na horyzoncie wiatrak. Zdjęcie wykonano w Lachmirowicach. Przedstawia ekspedycję archeologiczną prowadzoną…
Na początku wyjaśnijmy sobie jedno: wieś Książ nie wyróżnia się niczym szczególnym. To nie jest żadna „ukryta perła”. To po prostu zwyczajna do bólu kujawska wieś. Zwyczajna niekoniecznie oznacza nudna. Średniowieczne początki Korzenie wsi sięgają głębokiego średniowieczna. Pierwsza wzmianka o Książu pochodzi z 1215 roku. Wtedy to prepozyt trzemeszeński Mengoz oraz dziekan płocki Gunter przyznali klasztorowi w Strzelnie dziesięciny ze wsi. Dziesięciny oraz pobliskie bagno potwierdził w latach 1231 i 1249…