Czamaninek to wieś położona w województwie kujawsko-pomorskim, w gminie Topólka. Znajdziecie tutaj zabytkową kaplicę pod wezwaniem świętego Hieronima.
Legendarne początki
Legenda tłumacząca powstanie kaplicy jest być może pozbawiona dramatycznych momentów, ale za to swojska i pouczająca.
W nieodległym od Czamaninka lasku tryskało sobie źródełko. Nic nadzwyczajnego. Przy źródełku leżał kamień. Przeciętny głaz. Trwaliby tak sobie przez kolejne eony, gdy jakiś mędrek zauważył w kamieniu dołek. Mędrek ów orzekł, że jest to cudownie odciśnięta stopa. I zaczęło się. Do „cudownego” kamienia ruszyły rzesze pielgrzymów, wznosząc przy kamieniu i odciśniętej weń magicznej stopie modlitwy.
Gorszącą w gruncie rzeczy sytuację postanowił ociosać wizytator kościelny. W 1765 roku wydał proboszczowi Stanisławowi Zabrodzkiemu kategoryczne polecenie zakazu zgromadzeń przy kamieniu.
Wierni nie posłuchali, zaczęli się gromadzić jeszcze tłumniej. Nie było innego wyjścia, jak przy „cudownym” miejscu zbudować kapliczkę.
Cóż, kamienia z „bożą stópką” i źródełka nie znaleźliśmy. Tłumów pielgrzymów już też nie ma. Natomiast kapliczka św. Hieronima ma się całkiem nieźle.
Kaplicę wybudowali w roku 1773 właściciele Czamanina. Byli to Józef Karnkowski, kantor włocławski oraz jego brat Stefan wraz z żoną Julianną z Ostromeckich. Kaplica pod wezwaniem św. Hieronima została poświęcona przez dziekana izbickiego, księdza Lewickiego.
W 1779 roku przy kaplicy zamieszkał pustelnik Franciszek Wietuski.
Do parafii Chalno kaplica należała do 1869 roku. W tym roku parafię Chalno zniesiono, Czamanin został przydzielony parafii Świerczyn.
W XIX wieku dobudowano zakrystię, zmieniono więźbę dachową i powiększono okna. Na początku XX wieku do kaplicy dobudowano wieżę z sygnaturką, po 1920 roku oszalowano zewnętrzne ściany. W 1939 roku zmieniono pokrycie dachu, wymieniono podłogę z desek na posadzkę cementową, wykonano podmurówkę z cegły.
W czasie II wojny światowej kaplica została zamknięta.
Następne remonty miały miejsce w 1965 i 1992 roku.
Ostatnia renowacja z 2013 roku całkowicie odnowiła kościół. Bez wątpienia kaplica św. Hieronima prezentuje się bardzo ładnie. Świeże, jasne deski z pewnością będą służyły przez następne dziesięciolecia. Jednak klimatu historycznej świątyni tutaj nie odnajdziesz. Być może w środku zachowało coś z dawnej atmosfery, ale niestety, jak większość innych kościołów i ten jest zamknięty. Na domiar złego kościół ciasno obsadzono tujami, które skutecznie odcinają go od historycznego krajobrazu. Trudno. U Hieronima cudów ni ma (a w Sompolnie są!).
Niech to jednak nie zniechęci Cię od wizyty w Czamaninku. Pomimo wszystko to ważny, cenny i unikatowy zabytek.
Zatem do zobaczenia w drodze!
Zdjęcia z archiwum autora.
Kaplica pod wezwaniem Świętego Hieronima w Czamaninku — metryczka
Kaplica Świętego Hieronima
87-875
Czamaninek
- Współrzędne geograficzne 52.4867666, 18.7227416
- Odległość od Włocławka około 35 kilometrów
- Odległość od Inowrocławia około 55 kilometry
- Odległość od Torunia około 75 kilometrów
- Odległość od Bydgoszczy około 102 kilometry
W pobliżu kaplicy św. Hieronima znajduje się drewniany kościół w Orle, nieopodal intrygujące grodzisko w Chalnem oraz wyjątkowy Rezerwat Archelogiczno Przyrodniczy w Sarnowie.
W pobliżu kaplicy znajduje się wygodny, niewielki parking.
Kilka cennych informacji na temat kaplicy w Czamaninku.