Straszewo

Kościół drewniany pw. św. Marcina Biskupa w Straszewie

Kościół świętego Marcina

Pierwszy kościół w Straszewie został zbudowany najprawdopodobniej na przełomie XIII i XIV wieku.

Sama miejscowość na kartach historii pojawia się po raz pierwszy 6 października 1250 roku, w dokumencie wystawionym przez księcia Kazimierza kujawskiego. W dokumencie tym Straszewo zostało wymienione jako jedna z posiadłości biskupów kujawskich.

Kazimierz kujawski prowadził dość ożywioną i burzliwą politykę. W połowie XIII wieku prowadził spór z Krzyżakami. Chodziło przede wszystkim o handel na Wiśle. Być może być zatem prawdopodobna hipoteza, że pierwszy kościół został zniszczony przez Krzyżaków. Pamiętajmy także, że w 1326 roku biskup kujawski Maciej z Gołańczy obłożył klątwą Wernera von Orlsen, Wielkiego Mistrza Zakonu Krzyżackiego (swoją drogą fascynującej postaci !). Powodem klątwy było zniszczenie przez Krzyżaków dóbr biskupów kujawskich. Klątwa skutkowała jeszcze groźniejszym atakiem krzyżackim. Być może wtedy spalono kościół w Straszewie.

W każdym razie widoczną pamiątką średniowiecznych dziejów Straszewa jest kamienna kropielnica znajdująca się przy wejściu do kościoła. Jak głosi legenda na kropielnicy widać ślady po ostrzeniu mieczy. Nie do końca jest to zgodne z prawdą, ale jak wiadomo, legendy rządzą się swoimi prawami.

Następny kościół został obalony przez huraganowy wiatr w 1626 roku. Został odbudowany w latach 1631-1641 staraniem biskupa Macieja Łubieńskiego został zniszczony w czasie „potopu szwedzkiego”. Kolejny kościół zbudowany w 1687 roku przez archidiakona włocławskiego Stanisława Niemierza spłonął przed 1781 rokiem.
Zachowany szczęśliwie do dzisiaj, czwarty w kolejności drewniany kościół, został zbudowany staraniem kapituły włocławskiej w 1781. Został odrestaurowany w latach 1878-1880, 1894 i 1928. Następne prace restauratorskie przeprowadzono w latach 60. ubiegłego wieku.

Kościół zdobią organy z 1914 roku, zbudowane przez Dominika Biernackiego z Dobrzynia oraz barokowo-ludowe polichromie. Miałem szczęście wejść do kościoła. Sympatyczny proboszcz zaprosił mnie do środka. Wewnątrz krzątali się ludzie strojący kościół do zbliżającej się komunii. Stąd na zdjęciach widać lekki bałagan i galerię kolorowych reklamówek. Kościół jest bardzo czysty i schludny, bez obawy!

Przykościelna, murowana zakrystia została dobudowana w latach 1878-1880.

Ciekawostka — pod prezbiterium kościoła znajdują się krypty. Być może to groby fundatorów świątyni.

Pamiątka pana Markowskiego

Przy kościele znajduje się jeszcze jedna ciekawostka. Wygląda tak:

Ów pomnik postawił Leonard Markowski, który w 1840 roku odkupił zapuszczony folwark w Straszewie od Ksawerego Osińskiego.

Tablica ta upamiętnia prawdopodobnie Adaminę, córkę Leonarda i Justyny Markowskich. Dziękuję tę za informację panu Mirosławowi Paliszewskiemu.

Straszewo wiele zawdzięcza Markowskiemu. W połowie XIX w. zbudował we wsi dwór wraz z budynkami gospodarczymi, oficynę oraz założył park. Wreszcie zmeliorował grunty (podobno podmokły teren przyczynił się do epidemii cholery, które gnębiły mieszkańców Straszewa), a drogi obsadził drzewami. Na poniższej mapie z 1785 roku widać błota, bagna otaczające wieś oraz gęsty las. Podobno drzewa z tego lasu zostało użyte do rozbudowy katedry we Włocławku. W zamian biskupi włocławscy ofiarowali kościołowi w Straszewie ołtarz.

Leonard (Leonard Stanisław Kostka h.Szeliga Markowski urodzony 05.11.1809 Napruszewo zmarł po roku 1879), był synem Zenona i Boruckiej. Urodził się w Napruszewie, 5 listopada 1809 roku. Był posesorem Sienna w latach 1836-1838 oraz dziedzicem Straszewa w latach 1845-1860. Jego żoną była Justyna (herbu Starykoń Sulimierska).
Taką informację znalazłem, czytając Teki Dworzaczka. Ciekawe, bo na pomniku widnieje data 1879 rok.

Jest to ciekawa sprawa, której mam nadzieję poświęcić wolną chwilę. Warto także zwrócić uwagę na litery F i O (?) znajdujące się po obu stronach pomnika. Skąd się wzięły i co oznaczają?

Więcej zagadek

Gdy przyjdzie mi jeszcze odwiedzić Straszewo, poznacie mnie po głowie posypanej popiołem. Przeleciałem przez wieś jak szalony, a wystarczyło tu po prostu dłużej posiedzieć. Zatem lista obiektów, które pominąłem:

Cmentarz parafialny z kaplicą rodziny Bogatko. Przyda się do pełniejszego opisu Seroczek.

Dwór i park Markowskiego

Cmentarz choleryczny

Uwaga:

Fragment dokumentu Kazimierza Kujawskiego z 6 października 1250 roku pochodzi ze zbioru Dokumenty kujawskie i mazowieckie przeważnie z XIII wieku wydanego przez Bolesława Ulanowskiego w 1887 roku.

Mapa Karola de Perthées oraz kilka słów o tym wybitnym kartografie.

Przy drodze numer 266, stosunkowo niedaleko od siebie znajdują się aż cztery drewniane kościoły: Sędzin, Zakrzewo, Seroczki, Straszewo.

Kościół parafialny pw. św. Marcina Biskupa w Straszewie — metryczka

Parafia św. Marcina w Straszewie,
Parafia Rzymsko-Katolicka
Św. Marcina
87-708 Straszewo
tel. 054/ 2722192

http://web.diecezja.wloclawek.pl/parafia/straszewo/

• Współrzędne geograficzne 52.797778 18.651944
• Odległość od Inowrocławia około 32 kilometrów
• Odległość od Torunia około 33 kilometry
• Odległość od Włocławka około 35 kilometrów
• Odległość od Bydgoszczy około 60 kilometrów

Na zakończenie

Ciekawy wpis? Podziel się nim ze znajomymi i odwiedź naszą stronę fejsbukową https://www.facebook.com/na.manowcach