Zakrzewo

Cześć !

ⓘ Zanim przejdziesz do lektury artykułu Zakrzewo, może zainteresujesz się książką, którą napisałem. Książka nazywa się „Kujawy na kole”. Jej pierwszy rozdział przeczytasz na stronie Kawa u Gustawa. Zapraszam!

Barokowy, drewniany kościół parafialny pod wezwaniem świętego Józefa we wsi Zakrzewo.

Historia Zakrzewa wiąże się (jakże by inaczej) z rodem Zakrzewskich (herbu Ogończyk). Owi Zakrzewscy ufundowali około 1430 roku kościół Bożego Ciała. W połowie XVI wieku przeszli na protestantyzm. Szczególną gorliwością popisał się Filip Zakrzewski, który w 1584 roku sprzedał kościół Skarbkowi z Osięcin. W połowie XVII wieku nastąpił powrót do katolicyzmu. Wiemy, że Jan Zakrzewski wybudował tu drewnianą kaplicę Matki Bożej.

Barokowy kościół św. Józefa w Zakrzewie został ufundowany przez Annę i Stanisława Sokołowskiego (herbu Pomian), kasztelana brzeskokujawskiego w 1745 roku. Kościół zbudowano z myślą o sprowadzonym z Warszawy zakonie karmelitów bosych. Na terenie dzisiejszej plebanii znajdował się klasztor karmelicki, również ufundowany przez małżeństwo Sokołowskich.

Zakrzewski klasztor był najmniejszy i co by nie mówić, najbiedniejszy. Dotrwał jednak do roku 1864, czyli do daty kasacji. Kościół w Zakrzewie stał się kościołem filialnym parafii w Straszewie.

Ponownej erekcji parafii dokonano dopiero w 1924 roku.

Wnętrze kościoła zostało odnowione w latach 1927-1930. W latach 1966-1977 prowadzono kolejne prace konserwatorskie. Ich kierownikiem był Józef Flik. Odnowiono wtedy polichromie i ołtarze. W 1981 roku dach kościoła został pokryty blachą miedzianą.

To właściwie wszystko, co udało mi się zgromadzić na temat tego kościoła. Szczerze mówiąc, niewiele. Jeśli zatem dysponujesz jakimiś ciekawymi materiałami pisz śmiało michal@manowce.com

Stereotyp ukarany

Tak wyszło, że wizyta w Zakrzewie okazała się pouczająca.

Z czym kojarzą się drewniane kościoły? Z jakimś sielskim widoczkiem, prawda? Małe kościółki malowniczo położone na jakimś wzgórzu. Tu przeleci motylek, tam wdzięcznym krokiem przemknie pastereczka. Guzik prawda, bo tu, w Zakrzewie majestat drewnianego kościoła stoi wciśnięty między murowanymi budynkami.  Widok średnio malowniczy. Tak myślałem, błąkając się przed zamkniętym na cztery spusty kościołem.

Koniec końców obraziłem się na Zakrzewo i ruszyłem dalej w świat. A później przyszła niewesoła refleksja. Zamiast pomyśleć i poszukać, padłem ofiarą zbudowanego przez siebie durnego stereotypu „drewnianego kościółka”. Kościół w Zakrzewie nijak do tego stereotypowego obrazka nie pasuje. Zamiast sprostać temu wyzwaniu, wolałem się obrazić. Koniec końców, nie udało mi się wyciągnąć z tego spotkania nic ciekawego. To się chyba nawet fachowo nazywa „oszczędnością poznawczą”.

Z drugiej strony nigdy nie przypuszczałbym, że zabytek potrafi wywołać takie refleksje. To pewnie przez upał.

Na domiar złego zapomniałem ustawić w aparacie autofokus. Zdjęcia wyszły tak, że szkoda gadać. Nie ma rady, trzeba do Zakrzewa wrócić.

Bo jest po co. Zobaczcie sami, jak intrygująco wyglądało Zakrzewo w obiektywie  Bogusława Linette.

Niestety, nie udało mi się wypatrzeć kapliczki słupowej św. Józefa widocznej na archiwalnych zdjęciach. Kolejna okazja by wrócić.

Zakrzewo i okoliczne wsie mają jeszcze jeden, niezaprzeczalny walor. To głęboko skrywana, ale obecna atmosfera pogranicza. Jeśli zastanawiasz się dlaczego jakaś droga nagle się kończy, albo niespodziewanie skręca, dlaczego nie ma drogi łączącej sąsiednie wsie, odpowiedź jest prosta. Pogranicze między rozbiorami. Na dodatek, między tak różnymi kulturowo zaborem pruskim i rosyjskim. Miłośnikom podobnych wrażeń polecamy na marginesie trasę wokół jeziora Gopło.

Oto fragment mapy „trójwiorstówki” z 1914 roku. Całość do obejrzenia w serwisie Mapster.

Uwaga:

Czarno-białe zdjęcia Zakrzewa i kościoła są autorstwa profesora Bogusława Linette. Fotografie zostały wykonane w 1974 roku. Pochodzą z Cyfrowego Archiwum im. Józefa Burszty.

Kościół parafialny pod wezwaniem św. Józefa — metryczka

Parafia św. Józefa w Zakrzewie,
Osiedlowa 20,
87-707 Zakrzewo
Tel.54 272 00 26

• Współrzędne geograficzne 52.755556,18.627222
• Odległość od Inowrocławia około 31 kilometrów
• Odległość od Włocławka około 35 kilometrów
• Odległość od Torunia około 40 kilometry
• Odległość od Bydgoszczy około 80 kilometrów

Na zakończenie

Ciekawy wpis? Podziel się nim ze znajomymi i odwiedź naszą stronę fejsbukową https://www.facebook.com/na.manowcach