Łowiczek

Drewniany kościół parafialny pw. Świętego Krzyża w Łowiczku.

Nie miałem w planach jechać do Łowiczka. Przyprowadził mnie tu zwariowany GPS. Do tego, że nawigacja wariuje i od czasu do czasu kieruje mnie najdłuższą możliwą drogą, zdążyłem się już przyzwyczaić. Pokonując nadprogramowe kilometry, mogę natknąć się na jakieś ciekawe znalezisko. W sumie nic nadzwyczajnego: pałac, cmentarz, albo jakaś ruina.

Łowiczek natomiast przywitał mnie widokiem potężnego fortepianu. Takie skojarzenie. Schowany za drzewami, wielki, biało-czerwony fortepian okazał się kościołem Podwyższenia Krzyża Świętego. Jasna, niemal biała wieża i dach, skontrastowane z ciemnymi, drewnianymi ścianami kościoła robią niesamowite wrażenie.

Kościół zbudowano w 1711 roku. Jego fundatorem był dziedzic Łowiczek, Chryzostom Słubicki (herbu Abdank).

Kościół konsekrował w 1757 roku sufragan włocławski ksiądz Franciszek Kanogowski.

Chryzostom był ważną figurą.12 grudnia 1712 roku został wybrany na urząd komornika granicznego brzeskiego kujawskiego. W latach 1712-1722 pełnił urząd sędziego grodzkiego przedeckiego i podsędka brzeskiego kujawskiego. Zmarł w roku 1727.
W kościele można obejrzeć jego portret trumienny (widać go na zdjęciu wnętrza kościoła).

Do kościoła dobudowano murowaną kaplicę, zakrystię i kruchtę fundacji Jana Wolskiego.

Sama wieś jest rzecz jasna znacznie starsza. Jest możliwe, że pierwszy kościół parafialny w Łowiczkach powstał już w XII stuleciu. Świadczyć o tym może pierwszy patron świątyni — święty Idzi. Kult Idziego ma bardzo starą metrykę, rozpowszechnił się w Polsce już w drugie połowie XI wieku.
Pierwsza pisana wzmianka o tutejszym kościele (p.w. św. Idziego) pochodzi z rejestru świętopietrza z 1326 r.

Dzięki tej krótkiej wzmiance wiemy, że pierwszym proboszczem kościoła w Łowiczku był Piotr.

Mniej więcej w tym czasie Łowiczek należał do potężnego rodu Łabędziów. Jednym z pierwszych właścicieli wsi był miecznik gniewkowski, Krzesław z Łowiczka.

Następnie wieś przeszła w ręce jego syna — Mikołaja z Łowiczka, skarbnika brzeskiego w latach 1399-1403. Kolejnym właścicielem wsi był syn Mikołaja — Krzesław.

Kolejnym właścicielem Łowiczka został podsędek brzeski Chwał ze Stawca. Sprzedał wieś w 1426 roku. Od 1481 r. właścicielem Łowiczka i pobliskich dóbr został Borzuj z Żukowa, podkomorzy brzeski.

W 1582 roku w Łowiczku zbudowano, w miejscu starego, kolejny kościół. Ta świątynia nosiła już wezwanie Podwyższenia Krzyża Świętego.

W 1620 r. Jan Łowicki dobudował do istniejącego kościoła murowaną kaplicę.

Kościół w Łowiczku spłonął w 1700 roku. Na jego miejsce w 1711 r. Chryzostom Słubicki h. Prus I (Abdank), właściciel całości lub części dóbr Łowiczek ufundował nową świątynię. O tym już wiemy.

Na szczęście, zachowała się do dzisiaj.

Ciekawą wiadomość uzyskałem od proboszcza, który oprowadził mnie po wnętrzach kościoła. Ciekawie opowiadał o cudach w świątyni, ale mnie zainteresował najbardziej ołtarz. Miał zostać wykonany w Toruniu, natomiast do Łowiczka został przewieziony z kościoła franciszkańskiego. Z jakiego kościoła? Nie wiem, może z Nieszawy, gdzie znajduje się pofranciszkański kościół Podwyższenia Krzyża Świętego (ciekawa zbieżność wezwań). Niezła historia.

Uwaga:

Ciekawe wiadomości na temat Łowiczka można znaleźć w artykule Zbigniewa Sołtysińskiego opublikowanego w Gazecie Aleksandrowskiej

Fragment pierwszej zapiski o Łowiczku pochodzi z Monumenta Poloniae Vaticana, Acta Camerae Apostolicae. Vol. 1, 1207-1344.

Kościół parafialny pw. Świętego Krzyża w Łowiczku — metryczka

Parafia Świętego Krzyża w Łowiczku,
Łowiczek 19,
87-704 Bądkowo,
tel. 888 878 515

• Współrzędne geograficzne 52.742778, 18.776667
• Odległość od Inowrocławia około 30 kilometrów
• Odległość od Włocławka około 38 kilometrów
• Odległość od Torunia około 43 kilometry
• Odległość od Bydgoszczy około 67 kilometrów

Na zakończenie

Ciekawy wpis? Podziel się nim ze znajomymi i odwiedź naszą stronę fejsbukową https://www.facebook.com/na.manowcach