Pieranie

Kościół św. Mikołaja Biskupa we wsi Pieranie to największy drewniany kościół na Kujawach. Monumentalna, drewniana budowla, w której wnętrzu zachowały się cenne barokowe polichromie oraz ołtarz Matki Boskiej Łaskawej przyciąga rzesze pielgrzymów.

Barokowy kościół św. Mikołaja, został zbudowany w latach 1732-1734 z fundacji skarbnika brzesko–kujawskiego Łukasza i Jadwigi Umińskich oraz ich syna Jędrzeja. Jest potężny. Ma 33 metry długości, 25 metrów szerokości, jest wysoki na 20 metrów! Wiemy, że jego budowniczym był mistrz ciesielki Jakub Gaca z Zagrza. W 1736 r. cieśla Krzysztof wraz z pomocnikiem Janem Klimandem wybudowali dwie czterdziestometrowe wieże z hełmami. Jednak groziły one zawaleniem i na polecenie władz pruskich zostały rozebrane w 1853 roku. Według jednej z wielu pierańskich legend dzwony obu wież „Św. Izydor” oraz „Św. Stanisław, biskup i męczennik” zostały zatopione przez Prusaków w niedostępnym miejscu jeziora Gopło.

Dzieje wsi sięgają XIV wieku. Kościół po raz pierwszy wzmiankowano w roku 1325. Być może czasów średniowiecza sięga głaz z tajemniczymi zagłębieniami. Na ścianach wielu zabytkowych kościołów znajdują się podobne otwory. Zdaniem naukowców, są one pozostałością po rytualnym nieceniu ognia z użyciem świdra ogniowego. Obrzęd ten, w którym może i pobrzmiewają echa pogańskiej tradycji, związany jest jednak z chrześcijańską liturgią światła i poświęceniem ognia w kościele. Pisaliśmy już o nich przy okazji kościoła św. Ap. Piotra i Pawła w Trlągu. To pierwszy taki kamień, który udało nam się zobaczyć przy kościele drewnianym. Został on odnaleziony podczas prac archeologicznych, przeprowadzonych w 2007 roku.

Wnętrze

Wnętrze kościoła kryje znakomite, rokokowe polichromie z 1754 roku, które zostały wykonane przez Jana Jerzego Petriego i Marcina Stanowskiego z Torunia. Fundatorem polichromii był król Stanisław Leszczyński, który w ten sposób miał odwdzięczyć się plebanowi, Piotrowi Marcinowi Grobelskiemu za ukrycie przed wrogami. Przy kościele znajduje się tablica poświęcona pamięci księdza Grobleskiego. Polichromie kilkukrotnie odnawiano, dzięki czemu zachwycają do dzisiaj. Król Stanisław Leszczyński osobiście modlił się w Pieraniu 26 września 1793 roku.

Twórcy polichromii przedstawili muzykantów kapeli pierańskiej, założonej w XVIII wieku przez Pawła Terleckiego. Kunszt artystów z Pierania doceniany był poza granicami Kujaw i Wielkopolski! Jeszcze podobno dziś, ten, kto w dzień zaduszny sam pojawi się w kościele, usłyszy ich pieśni. Tako rzecze legenda.

Ciekawym zabytkiem pierańskiego kościoła jest obraz Zmartwychwstałego Pana Jezusa z widocznymi śladami po kulach. Podobno pocisk wystrzelony przez szwedzkiego żołnierza miał odbić się od cudownego obrazu i śmiertelnie trafić strzelca! Na odwrocie obrazu znajduje się stosowny napis:

Cudowny obraz Zmartwychwstałego Chrystusa Pana,
do którego obrazu oficer najstarszy szwedzki strzelił,
a kula się nazad odbiła i jego samego zabiła.
Także w ogniu był,
a szkody żadnej od ognia nie miał.
Działo się to, 17 września Anno Domini 1655.

Madonna z Dzieciątkiem

Najsłynniejszym zabytkiem znajdującym się w kościele św. Mikołaja Biskupa we wsi Pieranie jest obraz Madonny z Dzieciątkiem. Do obrazu pielgrzymowały tłumy!
Powołując się na legendę: „Ściany kościoła mimo trzykrotnego opasania łańcuchami rozszerzają się, by udzielić schronienia wszystkim pielgrzymom.”

Zdaniem Katarzyny Hewner, badaczki sanktuarium w Pieraniu obraz ten był koronowany jako drugi w Polsce, 5 lat po koronacji obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej.

Z kościołem wiąże się także kryminalna wręcz opowieść. Ostatni kolator, czyli opiekun świątyni Maciej Słubicki popadł w straszne długi. Przestraszony groźbami wierzycieli ukradł w 1822 roku z kościoła cenne wota ofiarowane przez pielgrzymów, kielichy i ornaty. Teraz według legendy (której to już?) wokół kościoła wieczorami błąka się łachmaniarz, który próbuje otworzyć drzwi kościoła. To ów nieszczęsny Maciej, który nie zazna wiecznego odpoczynku, dopóki nie odda zrabowanych kosztowności.

Kościoła w Pieraniu nie ominęła zawierucha II wojny światowej. Został zrabowany przez niemieckich żołnierzy. Na szczęście dzięki bohaterstwu mieszkańców wsi oraz niemieckiego pastora udało się ukryć obraz Matki Boskiej.

Pieranie — metryczka

Kościół św. Mikołaja Biskupa Sanktuarium MB Łaskawej w Pieraniu
Pieranie 36/1
88-133 Dąbrowa Biskupia
tel. 52/3511590
www.pieranie.net

• Współrzędne geograficzne 52.7498759, 18.4653949
• Odległość od Inowrocławia około 18 kilometrów po terenie płaskim
• Odległość od Kruszwicy około 19 kilometrów po terenie płaskim

Kościołem w Pieraniu opiekuje się tylko proboszcz, jeśli nie uda nam się wejść do środka w porze mszy, trzeba umawiać się indywidualnie. Kontakt z proboszczem znajduje się na internetowej stronie parafii.

Rowerzystom proponujemy ominięcie zatłoczonej drogi 252. Z Inowrocławia do Pierania prowadzi (miejscami polna) droga przez Komaszyce i Balczewo. Trasa prowadzi lasem balczewskim.

Rowerzystom nadjeżdżającym z południa, od strony Kruszwicy proponujemy trasę przez Wolę Wapowską i Konary. Asfalt miejscami podły, ale da się jechać.

Na zakończenie

Ciekawy wpis? Podziel się nim ze znajomymi i odwiedź naszą stronę fejsbukową https://www.facebook.com/na.manowcach