· Swoją drogą.

Architektura drewniana

Zakrzewo

Barokowy, drewniany kościół parafialny pod wezwaniem świętego Józefa we wsi Zakrzewo. Historia Zakrzewa wiąże się (jakże by inaczej) z rodem Zakrzewskich (herbu Ogończyk). Owi Zakrzewscy ufundowali około 1430 roku kościół Bożego Ciała. W połowie XVI wieku przeszli na protestantyzm. Szczególną gorliwością popisał się Filip Zakrzewski, który w 1584 roku sprzedał kościół Skarbkowi z Osięcin. W połowie XVII wieku nastąpił powrót do katolicyzmu. Wiemy, że Jan Zakrzewski wybudował…

Gąsawa

Kościół pod wezwaniem Św. Mikołaja w Gąsawie to ostatni drewniany kościół na szlaku naszych pałuckich wojaży. Na razie ostatni, ale zanim przejdziemy to typowego co i jak, garsteczka refleksji. Najpierw anegdotka. Wybitnego himalaistę, Piotra Pustelnika kiedyś zapytano, dlaczego właściwie chodzi po górach. Odpowiedział, że ludzi można podzielić na dwa rodzaje: na tych którym nie trzeba tej pasji tłumaczyć i na tych, którym się jej nie wytłumaczy. Góry są wielkie, zabytki malutkie. Dlatego właśnie trzeba tutaj wszystko…

Ryszewko

Ryszewko leży na Szlaku pałuckich kościołów — znajduje się tu drewniany kościół świętej Marii Magdaleny. Dzisiaj to niepozorna wieś, ale w średniowieczu leżała na ruchliwym i ważnym szlaku łączącym Żnin z Gnieznem. Pewnie przez Ryszewko przemknął niejeden książę albo inny król. Przemknęliśmy i my. Nawet więcej niż przemknęliśmy, bo szczękając z zimna przystąpiliśmy do oględzin tutejszego zabytku. Na tropie Grzymisława Zanim przejdziemy do historii kościoła w Ryszewku warto poświęcić chwilkę postaci Grzymisława, który pojawił…

Niestronno

Do Niestronna dotarliśmy w mroźne, lutowe południe. Samo południe. Naszym celem nie był pojedynek z miejscowymi rewolwerowcami, czy też inne westernowe atrakcje. Cel był zupełnie inny. Kościół św. Michała Archanioła. Kontynuujemy wycieczkę trasą drewnianych kościołów pałuckich. Historia Historia Niestronna, jak to zwykle bywa, ginie w pomroce dziejów. Archeolodzy (Olga Romanowska-Grabowska oraz Januariusz Janikowski) w 1969 roku, na terenie tutejszej żwirowni, odkryli pozostałości cmentarzyska kultury grobów kloszowych,…

Parlin

Kościół św. Wawrzyńca w Parlinie to pierwszy z drewnianych kościołów, jakie dane nam było odwiedzić na „Szlaku pałuckich kościołów”. Pierwszy, ale nie ostatni! To zjawisko musi mieć swoją nazwę. Zapewne psychologowie potrafią je jakoś celnie nazwać. To uczucie, gdy masz zajęte ręce i natychmiast musisz podrapać się po nosie. To uczucie, gdy zatnie ci się zamek w kieszeni kurtki, i natychmiast musisz do niej sięgnąć. Nawet jeśli wiesz, że jest pusta. Tak, psychologowie z pewnością potrafią…

Orchowo

Orchowo, a dokładniej drewniany kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych to ostatni przystanek na naszej trasie drewnianych świątyń pogranicza wielkopolsko-kujawskiego. Obejrzeliśmy kościoły w Siedlimowie, Wilczynie, Linówcu i wreszcie w Orchowie. Było warto. Orchowski kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych został zbudowany w latach 1789-1792, dzięki staraniom księdza Ignacego Gułkowskiego. Fundatorką kościoła była Petronela z Gałczyńskich Mlicka. Współczesny kościół zbudowano w miejscu dawniejszej świątyni, która od 1520 roku nosiła wezwanie Wszystkich…

Linówiec

Na naszym szlaku drewnianych kościołów pogranicza wielkopolsko-kujawskiego Linówiec zajął pierwsze miejsce. Jakim sposobem? Zapraszamy do lektury. Trochę rozczarowani wizytą w Wilczynie nie obiecywaliśmy sobie wiele po Linówcu. Koniec końców, czym może zaskoczyć drewniany kościół? Tak sobie myśleliśmy, przebijając się drogą Mrówki-Suszewo. Cóż, źle myśleliśmy. Daliśmy się zwieść i omotać własnym uprzedzeniom. Bo przecież znaki mówiły jasno: będziecie zadowoleni. Najpierw asfaltową drogą mijamy skansen…

Wilczyn

Wilczyn, czyli historia pewnego rozczarowania. Na Kujawach podoba nam się wszystko. Spóźniony autobus — znakomicie — tym dłużej można zachwycać się krajobrazem. Kępa drzew, obsypanych śmieciami — intrygująco — może to ewangelicki cmentarz. Butwiejąca rudera — ha! — przecież to zabytek. Czasem jednak dopada nas rozczarowanie. Tym razem dopadło nas w Wilczynie. 11 listopada — pierwszy śnieżny dzień tego roku. Siedzimy na parkingu i pociągamy czerwonymi od zimna nosami….

Liszkowo

Kościół św. Anny w Liszkowie to kolejny punkt na naszej mapie drewnianych świątyń. Spacerujemy wokół kościoła, robimy mądre miny i mamy wątpliwość. Cały worek wątpliwości. Znak, że jesteśmy we właściwym miejscu. Historia jakich wiele? Historia Liszkowa sięga, jak to zwykle na Kujawach bywa czasów średniowiecza. Nazwa wsi po raz pierwszy pojawiła się w tak zwanym „falsyfikacie mogileńskim” pod datą 1065 r. Jest to pismo wystawione (rzekomo, jak się okazało) przez króla…

Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu dla miłośników sielskich, wiejskich klimatów pozycja obowiązkowa. Dla pozostałych też. Niewiele brakowało, a do Sierpca nie dojechalibyśmy. Bo zimno, bo wietrznie, bo nie ma czasu, bo… Na szczęście dotarliśmy i bardzo dobrze się stało. Skansen odtwarza popularną na Mazowszu wieś „rzędówkę”, gdzie zabudowania znajdują się po jednej stronie drogi. Znajduje się tu dziewięć mazowieckich zagród włościańskich oraz zagroda wraz z wiatrakiem (niestety w trakcie konserwacji!). Możemy także…